صدف های نفتی با ایران نمی سازند

به گزارش «ميزنفت»، مارکوش ساموئل از علاقمندان طبیعت و فروشندگان صدف در انگلستان، با فرزندان خود فعالیت های تجاری گسترده ای را آغاز کردند تا بعدها یکی از فرزندان برخلاف پدر، از طبیعت به نفت تغییر ریل داد و شرکت شل را تاسیس کرد؛ شرکتی که در حوزه انتقال و حمل و نقل فرآورده های نفتی وارد بازار شد و پس از مدتی با شرکت رویال داچ هلندی ادغام شد تا در روزهایی که شرکت های نفتی به «یکی» شدن روی آورده بودند رویال داچ شل متولد شود. لوگوی این شرکت هلندی- انگلیسی نیز شکل صدف است تا شاید بنیانگذار آن، به رسم احترام به پدر، پیشه خانوادگی خود را به رخ دیگر شرکت ها بکشاند.

پمپ بنزین های شل یکی از معروف ترین و برندهای اصلی جایگاه های عرضه سوخت در جهان به شمار می رود به طوری که بیش از ۴۴ هزار پمپ بنزین ، تکمیل کننده زنجیره فعالیت این شرکت از اکتشاف تا عرضه فراورده های نفتی این شرکت است.

شرکت شل بر خلاف توتال که در ۳۰ کشور جهان حضور دارد، در بیش از ۹۰ کشور حضور فعال داشته و ۴۷ پالایشگاه را اداره می کند؛ به عبارت دیگر با سابقه ای کمتر از ایران در صنعت نفت و ناچیز بودن ذخایر آن در برابر شرکت ملی نفت،۵ برابر ایران پالایشگاه دارد!

کشف میدان گازی پارس جنوبی حاصل فعالیت های اکتشافی این شرکت در خاورمیانه بود و از قضا یکی از نخستین شرکت های اروپایی بود که در کلاس تمرینی و نهایی «حضور و غیاب» تحریم ها، حضور خود در پازل تحریم ها را اعلام کرد و «میز» ایران را در لندن،پایتخت صنعت نفت جهان تعطیل کرد.

شرکت شل یکی از هفت خواهران نفتی و سردمداران نفت جهان بود که پس از کودتای سال ۱۳۳۲ علیه دولت مصدق، به همراه ۶ شرکت امریکایی، انگلیسی و فرانسه نفت ایران را به دست گرفت و برای کم رنگ تر کردن نقش شرکت ملی نفت، پیشنهاد افزایش تولید نفت ایران به ۶ میلیون بشکه را به شاه داد. تولیدی که علم مهندسی نفت سال ها بعد ثابت کرد در خدمت این شرکت و هم پیمانان وی بود و اگر به صورت پیوسته انجام می شد نفت ایران در سال ۱۳۷۰ به پایان می رسید.

رویال داچ شل مهم ترین رقیب استاندارد اویل در منطقه خلیج فارس بود و به هیچ شرکتی اجازه فعالیت در منطقه را نمی داد. شرکت استاندارد اویل چند سال بعد از سوی راکفلرها تجریه شد و از درون آن شرکت های اگزون موبیل،شورون و تگزاکو بیرون آمدند که بعدها متحد استراتژیک این شرکت شدند و با یکدیگر در عراق به اکتشاف و تولید نفت پرداختند. موقعیت شل در ایران به حدی رویایی بود که بیش از ۳۰ درصد نفت کشور از سوی این شرکت فروخته می شد و مدیرعامل آن، سالی یک بار به ملاقات شاه می رفت و دیگر در ایران رویت نمی شد.

ماجرای حضور رویال داچ شل در ایران و بارخوانی اقدامات ویبه تبعیت از سیاست دولت بریتانیا قصه بلندی است که در این گزارش مجال پردازشی به آن نیست. شل پس از انقلاب اسلامی ایران راه خود را از ایران جدا کرد اما در کمتر از ۲۰ سال بعد پیشنهادهای فراوانی برای حضور در نفت ایران داد زیرا هزینه تولید نفت و گاز در ایران، بسیار ارزانتر از سایر نقاط دنیاست و فاصله ای چشمگیر با مناطق مختلف دنیا دارد.

پروژه سروش و نوروز یکی از پروژه های پرمعمایی است که از سوی شرکت شل به بهره برداری رسید. این پروژه به هیچ عنوان با کیفیت مورد انتظار و طبق برنامه به بهره برداری نرسید به طوری که شرکت نفت فلات قاره به دلیل خطاهای فنی و تاسیساتی آشکار، تا یکسال این میدان را به عنوان بهره بردار تحویل نگرفت تا با فشا‌رهایی که وارد شد به اجبار بهره برداری این میدان را به عهده گرفت. پس از بهره‌برداري از ميدان ایران با افت تقاضا و قيمت نفت ، كاهش توليد اوپك و كاهش سهميه ايران مواجه شد و دلیل شد برای عدم فروش نفت این میدان؛ تولید از این میدان برای چند هفته متوقف شد تا نفت این حوزه نفتی، برای تصفیه به پالایشگاه بندرعباس انتقال داده شد و ضربات جبران ناپذیری را به این شرکت پالایشی وارد کرد.

شل در مذاکرات پشت پرده فازهای ۲و۳ پارس جنوبی تلاشهای فراوانی را برای حضور در این پروژه به کار بست اما در یک شکست استراتژیک به دلیل پرهزینه بودن طرح خود نسبت به توتال(یک میلیارد دلار) بازی را به پاریس واگذار کرد.

توتال و شل سال هاست دکل های خود را در نزدیک ترین محل به آب های ایران به پاکرده اند تا گاز مشترک پارس جنوبی را با حداکثر سرعت به قطر رسانده و پروژه های ال ان جی فراوانی را در این کشور اجرا کرده و می کنند. قطعا هیچ عقل سلیمی، هرجی به این موضوع وارد نمی کند چرا که اگر این شرکت ها طرف قرارداد با ایرانی ها بودند چنین انتظاری از آن ها می رفت اما روی سخن آنجاست که آیا می توان روی شرکتی مانند توتال حساب باز کرد که در پروژه نفتی سلمان به صورت علنی به سود امارات گام برداشت؟

صنعت نفت ایران تنها به دلیل محدودیت های مالی و تجهیزاتی، دچار مشکل بزرگی به نام عقب افتادگی در میادین مشترک است و می تواند با شرکت ها و پیمانکاران خارجی برای حضور آن ها در این میادین وارد مذاکره شود اما این مذاکره اگر آغشته به نادیده گرفتن توانایی شرکت های ایرانی و شیفتگی به غرب شود آش همان آش خواهد شد و کاسه همان کاسه.

يکشنبه ۲۹ تير ۱۳۹۳ ساعت ۱۲:۴۵